Dinh dưỡng cho người ung thư: Ăn đúng để phục hồi và kiểm soát bệnh hiệu quả

Trong quá trình điều trị ung thư, dinh dưỡng đóng vai trò gần như “liệu pháp hỗ trợ” song song với y học. Thức ăn không chỉ để duy trì năng lượng, mà còn giúp người bệnh phục hồi sức đề kháng, cải thiện thể trạng và giảm nhẹ tác dụng phụ từ hóa trị, xạ trị hay thuốc đặc trị.

Vì sao người bệnh ung thư cần chú trọng chế độ ăn?

Khi mắc ung thư, cơ thể thường bị sụt cân, mệt mỏi, ăn uống kém ngon hoặc tiêu hóa khó khăn. Nguồn dinh dưỡng hợp lý lúc này giúp:

• Giữ vững khối cơ, tránh suy kiệt.

• Bổ sung năng lượng cho quá trình điều trị.

• Cải thiện khả năng miễn dịch và phục hồi mô bị tổn thương.

• Giảm tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc rối loạn tiêu hóa.

Một chế độ ăn được thiết kế riêng cho từng người bệnh sẽ giúp nâng cao chất lượng sống và tăng hiệu quả điều trị tổng thể.

Nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản

1. Ăn đa dạng, cân bằng giữa các nhóm chất:
   Không nên loại bỏ hoàn toàn tinh bột hay chất béo, mà cần chọn nguồn “lành mạnh” từ gạo lứt, cá béo, các loại hạt, rau củ và trái cây tươi.

2. Chia nhỏ bữa ăn:
   Ăn 5–6 bữa nhỏ mỗi ngày giúp giảm cảm giác chán ăn, dễ hấp thu hơn.

3. Ưu tiên thực phẩm sạch, chế biến kỹ:
   Thức ăn cần được nấu chín hoàn toàn, tránh đồ sống hoặc lên men chưa tiệt trùng.

4. Uống đủ nước và bổ sung điện giải:
   Đặc biệt quan trọng với người đang điều trị bằng hóa chất, dễ mất nước hoặc buồn nôn.

Gợi ý các nhóm thực phẩm nên có trong thực đơn hằng ngày

1. Nguồn đạm dễ hấp thu

Các loại đậu, thịt trắng, trứng, cá, sữa chua và phô mai là lựa chọn tốt để bổ sung protein – nền tảng giúp tái tạo tế bào và phục hồi mô tổn thương. Người bệnh nên hạn chế thịt đỏ, thay vào đó ưu tiên đạm từ cá hoặc đậu nành.

2. Chất béo có lợi

Omega-3 trong cá hồi, cá thu, hạt lanh, óc chó giúp chống viêm, bảo vệ tim mạch và hỗ trợ trí não. Ngoài ra, dầu ô liu, dầu mè hoặc bơ cũng là nguồn chất béo tốt nên dùng thay cho mỡ động vật.

3. Tinh bột nguyên cám

Yến mạch, gạo lứt, lúa mạch hoặc khoai lang chứa nhiều chất xơ và vitamin nhóm B. Đây là nhóm năng lượng bền vững, giúp người bệnh không mệt mỏi, đồng thời nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột.

4. Rau xanh và trái cây tươi

Rau họ cải (bông cải, cải xoăn, bắp cải), cà rốt, bí đỏ hay cà chua đều giàu chất chống oxy hóa. Trái cây như cam, táo, bưởi, việt quất, dâu tây giúp tăng sức đề kháng và trung hòa gốc tự do gây hại tế bào.

5. Thực phẩm chứa vitamin D và canxi

Trứng, sữa ít béo, cá mòi, nấm hoặc tôm giúp củng cố xương, giảm mệt mỏi và ổn định tâm trạng cho người bệnh đang điều trị dài ngày.

6. Thức uống tốt cho sức khỏe

Các loại trà thảo mộc như trà xanh, trà gừng, trà hoa cúc có khả năng kháng viêm, giảm buồn nôn và hỗ trợ tiêu hóa nhẹ nhàng. Người bệnh nên uống ấm, tránh trà quá đặc hoặc cà phê chứa caffeine.

Một số lưu ý khi chuẩn bị bữa ăn

• Ưu tiên món hấp, luộc, hầm thay vì chiên rán.

• Nếu chán ăn, có thể dùng gia vị tự nhiên như chanh, gừng, rau thơm để kích thích vị giác.

• Bổ sung thêm nước ép trái cây nguyên chất, không đường.

• Nếu đang điều trị hóa trị, cần tham khảo bác sĩ trước khi dùng bưởi hoặc cam vì có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa thuốc.

• Tuyệt đối không sử dụng thực phẩm ôi thiu, đồ chưa rửa kỹ, sữa hoặc trứng sống.

Một thực đơn khoa học sẽ giúp người bệnh ung thư duy trì sức khỏe, kiểm soát cân nặng và giảm thiểu các biến chứng trong suốt quá trình điều trị. Ăn uống đúng cách chính là “liệu pháp mềm” giúp cơ thể có đủ năng lượng chiến đấu với bệnh, đồng thời phục hồi tốt hơn sau mỗi đợt điều trị.

THÔNG TIN LIÊN HỆ