Bệnh Ung thư âm thầm phát triển trong cơ thể bao lâu mà bạn không hay biết?

Ung thư là một căn bệnh nguy hiểm, tiến triển âm thầm qua nhiều năm mà hầu hết người bệnh không nhận ra. Trên thực tế, nếu được phát hiện sớm, nhiều loại ung thư có thể điều trị hiệu quả và thậm chí khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, đa số trường hợp chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã tiến triển. Vậy ung thư hình thành và ủ bệnh trong bao lâu? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây.

1. Quá trình hình thành và phát triển bệnh ung thư

Ung thư khởi nguồn từ sự rối loạn trong quá trình phân chia tế bào. Khi các tế bào bình thường bị tổn thương DNA, chúng có thể phát triển bất thường, mất khả năng kiểm soát sinh trưởng và không chết đi như chu kỳ tự nhiên. Theo thời gian, các tế bào này tích tụ, hình thành khối u và có thể lan ra các cơ quan khác.

Quá trình hình thành ung thư thường trải qua ba giai đoạn chính:

Giai đoạn khởi phát ung thư

Đây là giai đoạn đầu tiên khi DNA của tế bào bị tổn thương bởi các yếu tố như hóa chất độc hại, tia bức xạ, vi rút hoặc di truyền. Thay đổi này mang tính vĩnh viễn, khiến tế bào trở nên dễ bị tác động bởi các yếu tố gây ung thư sau này.

Giai đoạn xúc tiến

Khi đã có tế bào bị đột biến, những yếu tố kích thích như chế độ ăn uống không lành mạnh, viêm nhiễm kéo dài hay hormone sẽ thúc đẩy sự nhân lên của các tế bào bất thường. Lúc này, khối u vẫn có thể lành tính, nhưng nếu quá trình này kéo dài, nguy cơ chuyển thành ung thư là rất cao.

Giai đoạn tiến triển

Các tế bào đã bị biến đổi tiếp tục tích tụ đột biến, trở nên ác tính và bắt đầu xâm lấn mô xung quanh hoặc lan theo đường máu, đường bạch huyết đến các cơ quan khác (di căn). Đây chính là giai đoạn nguy hiểm nhất của ung thư.

2. Các giai đoạn phát triển của khối u ung thư

Một tế bào bị tổn thương DNA có thể phải trải qua nhiều năm để trở thành khối u ác tính. Quá trình này bao gồm:

• Tăng sản: Tế bào tăng sinh quá mức, nhưng vẫn còn hình dạng bình thường.
• Loạn sản: Các tế bào trở nên méo mó, rối loạn về cấu trúc và chức năng.
• Ung thư tại chỗ: Tế bào ác tính mới chỉ xuất hiện ở bề mặt mô, chưa xâm lấn sâu. Nếu phát hiện ở giai đoạn này, việc điều trị có thể giúp khỏi hoàn toàn.
• Ung thư xâm lấn: Khối u bắt đầu lan ra các mô lân cận hoặc di căn xa – đây là giai đoạn gây nguy hiểm nhất, tỷ lệ tử vong cao nếu không điều trị kịp thời.

3. Thời gian ủ bệnh

Sự biến đổi từ tế bào bình thường sang tế bào ung thư không xảy ra trong ngày một ngày hai. Quá trình này có thể kéo dài 10–20 năm trước khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Trong giai đoạn đầu, tế bào ung thư sinh sôi âm thầm, thường không gây đau đớn hay thay đổi đặc biệt nào, khiến nhiều người chủ quan.

Theo các nhà nghiên cứu, một tế bào ung thư có thể phải nhân lên hàng triệu lần trước khi hình thành khối u có kích thước đủ lớn (khoảng 1 gram) để nhìn thấy trên phim chụp. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm ung thư là điều vô cùng khó khăn nếu không tầm soát định kỳ.

Một số loại ung thư phát triển chậm, thường kéo dài 5–10 năm mới biểu hiện rõ:

• Ung thư vú (loại ER+ và HER2-)
• Ung thư tuyến tiền liệt
• Ung thư đại trực tràng
• Bệnh bạch cầu lymphocytic mạn tính (CLL)

Ngược lại, có những loại phát triển rất nhanh, chỉ trong vài tháng đã tiến triển sang giai đoạn nặng như:

• Bệnh bạch cầu cấp (ALL, AML)
• Ung thư phổi
• Ung thư vú thể viêm hoặc ung thư vú âm tính ba (TNBC)
• U lympho tế bào B lớn

Tốc độ phát triển nhanh không đồng nghĩa với tiên lượng xấu, bởi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ, nhiều trường hợp vẫn có kết quả rất khả quan.

4. Làm sao để ngăn chặn sự tiến triển của tế bào

Ung thư có thể phòng ngừa được nếu bạn chủ động thay đổi lối sống và thói quen hàng ngày. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả nhất:

4.1. Ngừng hút thuốc

Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi, thanh quản, miệng, bàng quang, tụy và cổ tử cung. Không chỉ người hút mà cả người hít phải khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Do đó, hãy tránh xa thuốc lá dưới mọi hình thức.

4.2. Ăn uống khoa học

Một chế độ ăn cân bằng giúp tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ phát triển tế bào ung thư:

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, chiên rán, nhiều đường và muối.
• Uống đủ nước mỗi ngày để thanh lọc cơ thể.
  
  

4.3. Tập thể dục thường xuyên

Vận động giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện miễn dịch và giảm nguy cơ mắc ung thư vú, đại trực tràng. Bạn có thể chọn đi bộ, tập yoga, bơi hoặc đạp xe ít nhất 30 phút mỗi ngày.

4.4. Khám sức khỏe định kỳ

Tầm soát ung thư là biện pháp quan trọng giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, khi cơ hội điều trị khỏi vẫn còn cao. Nên khám định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm/lần, đặc biệt nếu trong gia đình có người từng mắc ung thư.

Ung thư có thể âm thầm phát triển trong cơ thể từ 10 đến 20 năm mà không có dấu hiệu rõ rệt. Tuy nhiên, nếu bạn duy trì lối sống lành mạnh, chủ động khám sức khỏe định kỳ và nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường, cơ hội ngăn chặn và điều trị thành công là hoàn toàn có thể.

THÔNG TIN LIÊN HỆ