Nhiều người cho rằng người bệnh ung thư nên nghỉ ngơi tuyệt đối vì sợ rằng vận động sẽ khiến cơ thể mệt mỏi hoặc suy nhược hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại đã chứng minh điều ngược lại: tập thể dục đúng cách giúp tăng thể lực, giảm tác dụng phụ của điều trị và thậm chí cải thiện tỷ lệ sống sót. Dưới đây là những bài tập thể dục phù hợp và an toàn mà bệnh nhân ung thư có thể áp dụng.

Tập thể dục có cần thiết cho người bệnh ung thư?

Trong quá trình điều trị, người bệnh thường nằm nhiều, ít vận động, từ đó dẫn đến tình trạng:

• Giảm sức mạnh cơ bắp 
• Mất thăng bằng 
• Máu lưu thông kém 
• Nguy cơ loét tì đè, teo cơ 
• Khả năng hoạt động suy giảm 

Việc duy trì vận động nhẹ nhàng và khoa học giúp cơ thể duy trì chức năng bình thường và hỗ trợ phục hồi.

Lợi ích của tập thể dục đối với bệnh nhân ung thư

• Cải thiện chức năng tim mạch 
• Ngăn ngừa mất cơ, tăng khả năng giữ thăng bằng 
• Giảm stress, lo âu, trầm cảm 
• Tăng cường miễn dịch 
• Hỗ trợ hiệu quả điều trị 
• Giúp ngủ ngon hơn 
• Rút ngắn thời gian hồi phục 
• Tăng tỉ lệ sống ở một số loại ung thư như ung thư vú, ung thư đại tràng 

Các bài tập thể dục phù hợp cho người bệnh ung thư

1. Bài tập thở sâu – thở nhịp nhàng

Nhiều bệnh nhân, nhất là người mắc ung thư phổi, thường gặp tình trạng thở nông, khó thở. Các bài tập thở đều đặn giúp:

• Tăng dung tích phổi 
• Cải thiện sự lưu thông không khí 
• Giảm căng thẳng, lo âu 
• Tăng sức bền
  
  

Người bệnh có thể ngồi hoặc nằm thoải mái, hít vào bằng mũi thật chậm, giữ hơi 1–2 giây sau đó thở ra bằng miệng.

2. Bài tập kéo giãn cơ

Kéo giãn giúp cơ thể mềm mại, linh hoạt hơn, đặc biệt hữu ích cho bệnh nhân bị cứng cơ sau thời gian dài điều trị.

Công dụng:

• Giảm căng cơ 
• Tăng lưu thông máu 
• Tăng lượng oxy đến mô cơ 
• Hỗ trợ phục hồi nhanh hơn 

Ví dụ:
Giơ hai tay lên cao, hít sâu, sau đó chậm rãi cúi người về phía trước cho đến khi tay chạm gần chân. Giữ 15–30 giây và thả lỏng.

3. Bài tập giữ thăng bằng

Bệnh nhân ung thư thường dễ bị té ngã do yếu cơ và phản xạ kém. Các bài tập thăng bằng giúp:

• Tăng sức mạnh nhóm cơ nhỏ 
• Giảm nguy cơ chấn thương 
• Lấy lại sự ổn định khi vận động 

Một bài tập đơn giản là đứng một chân trong vài giây, đổi bên, hoặc dùng ghế làm điểm tựa nếu cần.

4. Đi bộ nhẹ nhàng

Đi bộ là bài tập aerobic đơn giản nhất nhưng mang lại nhiều lợi ích rõ rệt:

• Tăng cường tuần hoàn 
• Nâng cao tâm trạng 
• Giảm mệt mỏi do điều trị 
• Cải thiện khả năng hô hấp 

Người bệnh có thể đi bộ 30–50 phút mỗi ngày, 3–4 buổi/tuần, tùy theo sức khỏe. Nên chọn tốc độ chậm đến vừa phải và tránh gắng sức.

5. Bài tập sức bền nhẹ

Một số phương pháp điều trị gây yếu cơ, làm giảm khối lượng cơ bắp. Các bài tập tăng sức bền giúp:

• Giữ vững hệ cơ 
• Tăng cường sức khỏe xương 
• Ngăn ngừa loãng xương 

Gợi ý: tập dây kháng lực, nâng tạ nhẹ (0,5–1 kg), hoặc tập ép cơ bằng lực cơ thể.

Khi nào bệnh nhân ung thư không nên tập thể dục?

Dù tập thể dục có nhiều lợi ích, nhưng không phải trường hợp nào cũng phù hợp. Người bệnh cần thận trọng trong các trường hợp sau:

• Đang mắc bệnh tim hoặc phổi mạn tính 
• Có ống thông tĩnh mạch 
• Gặp vấn đề thần kinh ngoại biên (tê bì tay chân) 
• Thiếu máu nặng hoặc mệt mỏi nghiêm trọng 
• Mất thăng bằng nặng 
• Loãng xương nặng hoặc ung thư đã di căn xương 
• Đang đau cơ – khớp hoặc viêm nhiễm
  
  

Trong những trường hợp này, bắt buộc hỏi bác sĩ trước khi tập.

Lưu ý quan trọng khi người bệnh ung thư tập thể dục

• Hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn bài tập phù hợp 
• Sau phẫu thuật, hỏi bác sĩ thời điểm có thể bắt đầu tập 
• Khởi đầu nhẹ nhàng, tăng cường độ từ từ 
• Nên tập tối đa 150 phút/tuần với bài tập vừa và 75 phút/tuần cho bài tập mạnh 
• Tránh địa hình gồ ghề để hạn chế nguy cơ ngã 
• Khi tập ngoài trời, chọn nơi an toàn, có người đi cùng 
• Luôn khởi động 2–3 phút trước khi tập 
• Lắng nghe cơ thể, dừng tập nếu thấy chóng mặt, đau ngực, khó thở 

Tập thể dục là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi của bệnh nhân ung thư. Những bài tập phù hợp không chỉ giúp tăng cường thể lực, giảm tác dụng phụ của điều trị mà còn nâng cao chất lượng sống. Việc tập luyện cần được thực hiện đúng cách, điều độ và dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

THÔNG TIN LIÊN HỆ